Wyjątkowy prezent – jaka jest tradycja upominków? Jak opanować sztukę obdarowywania innych?
Podarunki to tradycja stara, jak świat. Pojawiają się w każdej kulturze, na każdej szerokości geograficznej. Niegdyś ich znaczenie było olbrzymie, odpowiednio skomponowane dary mogły decydować o czyjejś łaskawości lub niezadowoleniu. Ryzyko obrazy władcy niewłaściwym prezentem wiązało się z konsekwencjami.
A czym stał się wyjątkowy prezent współcześnie? Jak go dobrać i jak wpisuje się w savoir vivre?
Wyjątkowy prezent i jego historia w dziejach
Kto komu podarował pierwszy prezent? Trudno orzec, ale tradycja podarunków, darów i prezentów silnie zaznaczona jest już w czasach starożytnych.
Historia ludzkości aż kipi od przykładów, gdzie spektakularne prezenty zmieniały oblicze państwa, ludności, poddanych. Król Babilonii Nabuchodonozor II ofiarował swojej żonie Amytis wiszące ogrody Semiramidy, które uznajemy dzisiaj za jeden z cudów świata starożytnego. W prezencie ofiarowywano również całe miasta, bogactwa, artefakty, przedmioty tak cenne, że ich wartość trudno oszacować.
Niegdyś wyjątkowy prezent przekraczał nasze pojmowanie upominku. Na przykład papież Leon X otrzymał od portugalskiego króla Manuela I żywego słonia. Papież ukochał zwierzę tak bardzo, że kazał poić je mlekiem ze złotem, co doprowadziło je do szybkiej śmierci.
Wyjątkowym prezentem można również określić Statuę Wolności. Według niektórych źródeł, Francuzi mieli ją przekazać Amerykanom w ramach upamiętnienia burzliwej przeszłości narodów.
Prezenty – zarówno dawniej jak i dzisiaj – wciąż mają wielką moc. Mogą wkupić nas w czyjeś łaski lub zrobić wyjątkowo złe wrażenie. Gdzie najłatwiej zaobserwować ten mechanizm? Od pokoleń kolejni prezydenci USA otrzymują setki prezentów.
Ich wartość jest najczęściej sentymentalna, mają coś symbolizować, podkreślać znaczenie i wagę relacji politycznych.
Niektóre z nich przeszły do historii i wspominane są do dzisiaj. Przykłady? W 1880 roku Rutherford B. Hayes dostał od królowej Wielkiej Brytanii unikalne biurko, którego nazwa „Resolute“ została zapożyczona od nazwy XIX- żaglowca. To właśnie z jego dębowego drewna wykonano mebel, który do dzisiaj stoi w gabinecie Owalnym.
Podobnie, jak wspominany papież Leon X, prezydenci USA otrzymywali jako wyjątkowy prezent żywe zwierzęta. Rooseveltowi podarowano zebrę i lwa, Nixonowi pandę.
Niektóre upominki stały się obiektem kpin. Jeden polityk przekazał Barackowi Obamie grę „Wiedźmin“. Magazyn „Washington Post” uznał to za najgorszy prezent w całej kadencji amerykańskiego prezydenta.
Obama otrzymał wówczas kilkaset podarunków z całego świata, a za najcenniejszy i najlepiej przemyślany uznano kalendarz Azteków ze srebra. Ten wyjątkowy prezent Barack Obama dostał od prezydenta Meksyku.
Upominki – te dla głowy państwa, ale też te dla bliskiej osoby – to coś więcej niż tylko gest. Pokazują one, czy ktoś zna daną osobę, zna jej upodobania albo chociaż sprawdził, co może przypaść do gustu obdarowanemu. To dlatego Ronald Regan otrzymał w darze kilkaset siodeł, bo zagraniczni politycy zawsze widzieli w nim kowboja – którym on akurat nie był.
Czy wyjątkowy prezent ma swój savoir vivre?
Oczywiście, istnieją zasady, którymi warto kierować się, obdarowując innych. Na początek najłatwiej wymienić, czego lepiej nie dawać drugiej osobie.
Niemile widzianym prezentem będą więc żywe zwierzęta oraz prezenty wykonane ze skóry żywych stworzeń (torebki, buty, rękawiczki, futra). Wyjątkowy prezent nie może także wskazywać, że osoba obdarowana czegoś nie umie, ma kiepski gust lub źle wygląda.
Dlatego lepiej nie dawać nikomu słownika poprawnej polszczyzny, karnetu na siłownię albo poradnika dobrych manier. Wyjątek może stanowić sytuacja, gdy dana osoba nas o to poprosi lub znamy ją tak dobrze, że możemy pozwolić sobie na małe odstępstwa od zasad.
Należy również uważać z prezentami, które są osobiste – syn nie podaruje mamie bielizny, a szef nie będzie kupował w prezencie kosmetyków.
Warto uważać również z perfumami, bo przecież zapach to zawsze kwestia gustu i indywidualnych preferencji. To samo tyczy się alkoholi – będą dobrym podarunkiem pod warunkiem, że znamy czyjeś upodobania.
Wyjątkowy prezent nie powinien być zbyt kosztowny, aby nie wprawić nikogo w zakłopotanie. Lepiej nie kupować również sprzętów (jeśli nie wiemy, czego ktoś potrzebuje lub co już posiada), ubrań (zwłaszcza tych, których nie można wymienić), ani też podróbek markowych rzeczy.
Czy wyjątkowy prezent powinien być praktyczny?
Głównym założeniem obdarowania drugiej osoby jest sprawienie jej radości. Prezent nie musi być praktyczny, powinien za to wywołać uśmiech, wzruszyć, a przede wszystkim – sprawić przyjemność.
Nowe żelazko lub zestaw garnków to podarunek, który można sprawić na wyraźne życzenie lub bez okazji, ale nie określimy tego mianem wyjątkowego prezentu. Ten będzie spełnieniem czyjegoś marzenia, a nie czymś, co ułatwi życie. Jeśli możemy wybadać, co stanie się prezentem marzeń, tym lepiej dla nas i osoby obdarowanej.
Zwyczajny upominek a wyjątkowy prezent na szczególną okazję – czym się różnią?
Upominek wręczamy komuś bez szczególnej okazji albo w sytuacji, która wydaje nam się wyjątkowa – na przykład spotkania po długim czasie, święta takiego, jak Dzień Matki, Dzień Chłopaka itp. Wówczas można podarować coś drobnego, ale znaczącego: kwiaty, luksusowe słodycze, książkę, wysokiej jakości kawę lub herbatę.
Jadalne prezenty mają swój urok, jeżeli są starannie wybrane i nieszablonowe. Wiele zależy od tego, ile znaczy dla nas druga osoba i jakie mamy z nią relacje. Być może dla kogoś Dzień Babci będzie jednym z najważniejszych wydarzeń w roku, a dla innych będzie to okazja tylko do tego, by złożyć serdeczne życzenia i podarować swój czas.
Istnieją jednak uroczystości, które zasługują na szczególną uwagę i wyjątkowy prezent: okrągła rocznica urodzin (na przykład osiemnasta lub pięćdziesiąta), ślub, przyjęcie sakramentu, przejście na emeryturę, zdobycie dyplomu. Tu warto postawić na naprawdę wyjątkowy prezent. Przykładem może być portret ze zdjęcia. Dlaczego?
Obraz ze zdjęcia – upominek z wartością i emocją
Sztuka to wartość sama w sobie. Jest uniwersalna, nieskończenie piękna, poruszająca. Nidy nie będzie banałem, za to zawiera w sobie całą paletę emocji. Właśnie dlatego obraz portret stanowi prezent wyjątkowy, a właściwie – prezent idealny.
Portret bliskiej nam osoby stworzony przez artystę za pomocą farb olejnych wywoła radość i uśmiech. Dla wielu będzie najpiękniejszym upominkiem w życiu, który wyraża więcej niż słowa, czy jakikolwiek przedmiot. Portrety na zamówienie są przecież bardzo osobiste, a jednocześnie nie przekraczają żadnej intymnej granicy.
Są wyrazem szacunku i pamięci, miłości i sympatii. I – co najważniejsze – będą pamiątką do końca życia.
Portret ze zdjęcia to wyjątkowy prezent na każdą ważną okazję i uroczystość. Nie oznacza to jednak, że nie można zamówić go tak po prostu, by zaskoczyć drugą osobę. Jedno jest pewne: wywoła piorunujące wrażenie i spełni swoje zadanie. Trudno oszacować jego wartość, nie będzie więc ani zbyt kosztowny, ani zbyt tani.
Ujmie swoim pięknem i wpasuje się w gust każdego, nawet, jeżeli ktoś nie interesuje się sztuką. Nie o znajomość malarstwa przecież chodzi, ale portret osoby, która wiele dla nas znaczy.
A co z prezentami, które wykonujemy ręcznie?
To całkowicie osobna kategoria upominków. Ich wartość jest mocno sentymentalna, więc będą pięknym gestem. Zaliczymy je jednak bardziej do kategorii zwyczajnych upominków, a także prezentów osobistych. Przy większych okazjach warto dodać do nich coś ekstra, by prezent sprawił jeszcze większą radość.
Prezenty a środowisko
To kwestia, którą zdecydowanie warto poruszyć. Jak podaje Greenpeace, do 2019 roku na świecie wyprodukowano około 8 mld ton plastiku, a w samej Polsce wytwarza się go aż 3,5 mln ton w ciągu zaledwie roku.
Wyjątkowy prezent na pewno nie powinien być czymś, co trafi do śmietnika i stanie się odpadem, ale tak się zdarza. Głównie wówczas, gdy kupujemy nieprzemyślane przedmioty, które albo są nieprzydatne, albo wykonane niestarannie lub z tworzywa słabej jakości.
Aby temu zapobiec, warto kupować wyjątkowe prezenty, które będą jak najmniej szkodzić przyrodzie. Kierujmy się w stronę naturalnych materiałów: drewna, szkła, tkanin. Obraz portret wykonany na zamówienie świetnie wpisuje się w tę ideę – zwłaszcza, że to prezent ponadczasowy, który się nie nudzi i zawsze będzie cieszył oczy.
Co wyrażamy, oferując komuś wyjątkowy prezent?
Na początku wspominaliśmy o tym, że prezenty mają wartość dyplomatyczną, w świecie władzy i polityki od zawsze stanowiły coś na rodzaj (a często dosłownie) waluty. I dzisiaj w sferze biznesu te zasady nadal obowiązują.
Z kolei prezenty wymieniane w gronie rodziny, przyjaciół i znajomych pełnią inną funkcję. To wyraz miłości, przywiązania, szacunku i pamięci. Starannie przemyślany prezent może stać się pamiątką przekazywaną w rodzinie z pokolenia na pokolenie.
Dlatego warto kupować przedmioty, które przetrwają próbę czasu, nie tracą na wartości i zawsze pozostają tak samo piękne. Przykładem może być obraz ze zdjęcia, biżuteria, porcelana, produkty ze szkła, szeroko pojęta sztuka.
Pisaliśmy już o tym, że wyjątkowy prezent nie powinien zawstydzać, stwarzać problemów (na przykład zmuszać osobę, by zmieniała coś we wnętrzu mieszkania lub wyglądzie), lub być w skrajności z charakterem danej osoby.
Jak traktować prezenty niematerialne?
Bony prezentowe, pieniądze, ale też sprezentowanie komuś wycieczki, wyjazdu, pobytu w SPA itp. – to upominki, które cieszą się popularnością. Znów warto jednak uważać, by nie popełnić faux pas.
Pieniądze dajemy zazwyczaj przy dużych, ważnych okazjach. W dobrym geście jest dołączenie do nich drobnego podarku: na przykład kwiatów, słodyczy, czy po prostu eleganckiej kartki okolicznościowej.
Pamiętajmy o tym, że dawanie komuś śmiesznie niskiej kwoty mija się z celem – wówczas lepiej kupić niedrogi, ale miły prezent, na przykład książkę.
Pozostałe prezenty niematerialne lepiej uprzednio skonsultować. Bilety na samolot, nieplanowana podróż lub skok ze spadochronu mogą osobie obdarowanej przysporzyć więcej problemów niż radości. A tego chcemy uniknąć!
Wyjątkowy prezent – sztuka, której warto się nauczyć
Reasumując, prezent, choć jest kwestią tak bardzo indywidualną, ma wielką moc. Może mieć wartość dyplomatyczną, zwiastować pokojowe zamiary, stać się zaproszeniem, ale też formą przeprosin lub wyznaniem miłości. Nie musi jednak wcale urastać do rangi wielkich gestów – to my decydujemy o jego wartości.
Na pewno jednak wyjątkowy prezent powinien być trafiony i sprawić przyjemność drugiej osobie. Jeżeli uda się ten cel osiągnąć – znaczy więcej niż najpiękniejsze nawet słowa. Ważne, aby dostosować upominek do okoliczności, charakteru i upodobań osoby, rangi wydarzenia i – co najważniejsze – nie oczekiwać rewanżu. Dawanie z oczekiwaniem wzajemności psuje radość z otrzymywania prezentów.